بلاگ رادیو کودک

در این قسمت ما دو روش کلی برای گفتار درمانی کودکان در منزل ارائه می دهیم اولی روشی تجربی و گردآوری تمام روش های گفتار درمانی در منزل است و دومی مقاله ای علمی در توسعه روش های گفتار درمانی کودکان در منزل است.

در این قسمت شما روش اول گفتار درمانی کودکان در منزل را مطالعه خواهید نمود.

گفتار درمانی در منزل توسط والدین

مهمترین قیمت گفتار درمانی در منزل حمایت کامل والدین از کودک خود است تاحدی که از هرگونه نظر منفی درباره کودک را از تلفظ اشتباه کلمات گرفته تا لکنت زبان جلوگیری به عمل بیاورند.

سعی کنند نه تنها فشاری به منظور گفتار بهتر، بر روی کودک نیاورند؛ بلکه کودک خود را تشویق به صحبت کردن کنند.

افرادی که در شهرهای بزرگ زندگی می کنند دسترسی لازم به پزشکان متخصص را دارند اما خانواده هایی که در مناطق محروم هستند نیازمند اطلاعات بیشتر درباره گفتار درمانی کودکان در منزل هستند به همین دلیل در این قسمت طی چند تکنیک ساده خانگی سعی می کنیم گفتار درمانی خانگی را شرح و بسط بدهیم.

توجه داشته باشید به دلیل اهمیت این مطلب بروزرسانی هایی در محتوای این صفحه انجام خواهیم داد تا بصورت کامل بتوانیم تمام روش های گفتار درمانی کودکان در منزل را پوشش دهیم.

درمان خانگی گفتار درمانی از طریق گفت و گو با کودک

از هر فرصتی برای گفت و گوی با او استفاده کنید. از هر اتفاق روزمره ساده عبور نکنید، شاید اتفاقات برای شمایی که بارها اتفاقات مشابه را دیده اید پیش پا افتاده باشند اما برای کودکان شما که هر اتفاق تجربه ای جدید در زندگی آن هاست، تجربیات جالب و پر ارزشی هستند.

در این قسمت ما چند نمونه از این روش های شروع گفت و گو با کودک را بیان می کنیم و شما نیز هر نکته ای به ذهنتان رسید برای ما در بازخوردها بیان کنید تا ما در این قسمت مطلب با نام شما اضافه کنیم.

• درباره انتخاب ناهار یا شام با او صحبت کنید، پسرم / دخترم به نظرت امشب شام چی بخوریم؟ چرا این غذا رو دوست داری؟ دوست داری چی توش بریزم؟ به نظرت گربه ها هم غذای ما رو دوست دارند؟ کبوترها چطور؟
• به او مسئولیت دهید و درباره انجام مسئولیت مربوطه با اون صحبت کنید. دانه ریختن برای پرندگان و غذا دادن به گربه ها از می تواند مسئولیتی ساده باشد که بسیار می تواند باعث گفت و گو با کودک شما شود. برای مثال: چند تا گربه بودند؟ همه غذاشون رو دوست داشتند؟ همشون کامل غذاشون رو خوردند؟ سر غذادعواشون نشد و ... .
• در کارهای خانه به او مسئولیت بدهید مثلا تمیز کردن گاز، شستن ظرف های محدودی مثل لیوان ها و در قالب این فعالیت ها سعی کنید با او در گفت و گو را باز کنید.

بیشتر بخوانید: از طریق گفت و گو با کودک

• اگر کودک شما به خانه فامیل، دوستان یا مهدکودک برای بازی می رود سعی کنید فرصتی تمام و کمال به او اختصاص بدهید تا درباره اتفاقات امروز با شما صحبت کند.
• وانمود کنید به یکدیگر تلفن کرده اید و دقیقه ها از این طریق با او تعامل کنید.

در تمام تکنیک هایی که ما بیان می کنیم، زمانی که کودک با شما صحبت می کند، سعی نکنید خود را مشغول کار دیگری کنید. کاملا به او گوش کنید، ۱۰۰% حواس شما پیش کودکتان باشد.

گفتار درمانی در منزل با بازی های تعاملی - کلامی

 یکی از بازی های قدیمی یک شئ بین افراد جابجا می شد بصورتی که هر کسی شی را به نفر کناری خود می داد و این شی دست به دست می شد تا برسد به دست نفر آخر.

حال همین ایده را گسترش داده و از این ایده در این بازی استفاده کنید، همگی بازیکنان دور هم نشسته و نفر اول به نفر دوم کلمه ای را می گوید، افراد در گوش هم دیگر کلمه؛ عبارت یا جمله ای را تکرار می کنند، این جمله بین افرادی که در آن دایر نشستند جابجا میشه تا آخر به گوش نفر آغازگر برسد.

این بازی باعث می شود کودکان تمام تلاش خود را برای انتقال مفاهیم انجام دهند.

بیشتر بخوانید: گفتار درمانی در منزل توسط والدین

گفتار درمانی در منزل با آینه

برخی حروف به دلیل قرارگیری اشتباه فک و زبان اتفاق می افتد شما می توانید با استفاده از آینه به کودک خود آموزش دهید که موقع تلفظ یک حرف زبان خود را در کجای دهان خود قرار دهد.

برای مثال زمانی که قرار است کلمه "سین" تلفظ شود اگر زبان به دندان بالا جلو بچسبد صدای "سین" اصطلاحا نوک زبانی می شود اما اگر در هنگام تلفظ این حرف نوک زبان به دندان های پائینی بچسبد حرف "سین" به درستی بیان می شود.

بررسی اینکه زبان کودک به دندان های بالایی برخورد دارد یا پائینی و انتقال این مفهوم به کودک همگی از طریق آینده راحت تر انجام می پذیرند.

گفتار درمانی در منزل با جدول زمان و دلیل وقوع

سعی کنید طبق یک جدول دلیل مشکلات کودک را پیدا کنید. از این طریق می توانیم کودک خود را ارزیابی کنیم.

یک جدولی داشته باشیم که در آن زمان و دلیل وقوع یک مشکل گفتاری کودک را بنویسیم.

دلیل و زمان هایی به وجود آمدن تاخیر در گفت و گوی کودک را بنویسید.

حتی کودکانی که کلمه یا عبارتی را در جمله بندی های خود بسیار تکرار می‌کند، حتماً عملی که باعث این عکس العمل شده است را بنویسیم.

گفتار درمانی از طریق محدود کردن تماشای تلویزیون

در تحقیقی که در دانشگاه JAMA انجام شده است کودکانی که مدت طولانی ای تلویزیون نگاه می کنند پیشرفت آن ها در تلفظ کلمات کندتر خواهد بود به همین دلیل سعی کنید کودکتان که دارای اختلال گفتاری است را از تلویزیون دور نگاه دارید.

بیشتر بخوانید: روش دوم گفتار درمانی کودکان در منزل

گفتار درمانی در منزل از طریق خواندن مطالب

اگر کودک شما بالای سن ۶ یا ۷ سال هست، شما می توانید برای کودک خود کتاب‌های مناسب را خریداری کرده و از کودک بخواهید این کتاب ها را مطالعه کنند.

این کتاب ها علاوه بر آموزش کلمات جدید به کودک امکان تکرار کلمات یاد گرفته قبلی را نیز می دهد.

قصه درمانی یکی از قوی ترین راه های درمان کودکان دارای اختلالات حسی است، قصه ها قدرتی دارند که بصورت غیرمستقیم می تواند در مرحله اول کودک را درباره مشکل خود مطلع کند و پس از آن کودک را آماده پذیرش درمان بکند.

گفتار درمانی در منزل از طریق قصه صوتی کودکانه

قصه های صوتی کودکانه مناسب کودک خود را پیدا کرده، برای کودک خود قصه صوتی پخش کنید.

قصه صوتی می‌تواند حجم بسیار زیادی از اطلاعات را در لحظه به کودک منتقل کند به همین دلیل با گوش دادن به قصه های صوتی مرتبط با روحیات کودک؛ علاوه بر گسترش دایره لغات خود، کودک می تواند کلمات جدیدی را از طریق شنوایی یاد گرفته و به نحوه تلفظ آنها دست پیدا کند. 

گفتار درمانی در منزل با شروع از مشکلات ساده تر

در بالا جدولی توضیح داده شد که طی آن اختلالات گفتاری کودک به همراه زمان و دلیل وقوع آن نوشته شده است. 

از آسان ترین ها شروع کرده و سعی کنید آن ها را برطرف کنید. آسان ترین اختلالات هم به کودک فشار کمتری می آورد هم در زمان کوتاه ترین اتفاقات مورد نظر می افتد.

 اگر کودک شما در بیان یک جمله اشکال دارد جمله را به کلمه تبدیل کرده؛ حروف هر کلمه را با کودک تمرین کرده بعد سعی کنید کودک کلمه مورد نظر را بیان کرده و در آخر کودک میتواند روان تر جمله مربوطه را بیان کند. 

گفتار درمانی در منزل از طریق حرکات لب

یکی از تمرین های بازیگران و گویندگان حرفه ای ورزش لب برای بیان برخی آواها هستند. برای مثل آوای eee، ooo، ooe، eeo و ... می تواند ترکیب های بسیاری برای تمرین الگوهای بیان حروف صدادار و بی صدا است.

حتی می توانید این تمرین را با روش آینه یا روش کارت بازی که در قسمت بعدی توضیح خواهیم داد ترکیب کرده و به جذابیت های این بازی اضافه کنید.

چند نمونه از این واژگان در قسمت زیر آورده شده اند تا شما بهتر با لیست عبارت های مناسب ورزش زبان آشنا شوید. شما می توانید این کار را برای تمامی حروف الفبا انجام دهید.

• آآآآ / اوووو / ایییی
• ت ت ت / د د د د د د / پ پ پ پ / س س س / ز ز ز / ش ش ش 
• آآآی - وای - های - بای - جای 

گفتار درمانی در منزل از طریق کارت بازی

کارت بازی از بهترین روش های گفتار درمانی در منزل است. قبلا در ارتباط با کارت بازی بصورت تفضیلی توضیح داده شده است و دلایل بی نظیر این روش نیز به شما پیشنهاد داده شده است. 

در این قسمت توضیح مختصری درباره این روش بازی می آوریم. دسته اول کارت ها، کارت هایی با حروف الفبای فارسی تهیه کنید. دسته دوم کارت ها، کارت هایی با حیوانات یا اشیایی که با حروف مختلف فارسی شروع می شوند نیز آماده داشته باشید.

در تعامل با کودک کارت مربوطه را به اون نشان داده و از او بخواهید اسم حیوان یا اشیای روی کارت را بیان کند.

از طرف دیگر می توانید اسم یک حیوان را به کودک گفته و از او بخواهید حیوان مورد نظر را پیدا کند.

این بازی علاوه بر گفتار درمانی می تواند به بهبود هوش کودک نیز کمک کند.

برای مطالعه بیشتر درباره کارت بازی روی لینک روبرو کلیک کنید (گفتار درمانی از طریق کارت بازی).

فعالیت هایی که مرتبط با دهان است می تواند عضلات دهان کودک را تقویت کند. ما قصد داریم در چند قسمت پائین درباره این فعالیت ها صحبت کنیم.

گفتار درمانی از طریق ساخت حباب

ساخت حباب می تواند به کودک در کنترل مقدار هوای خروجی از دهان بوسیله عضلات صورت و لب کمک کند.

گفتار درمانی از طریق ساز دهنی

همانند حباب ساز دهنی هم وسیله ای برای کنتزل لب، اندازه تنفس، اندازه باد خروجی و صد البته عضلات صورت کودک شود.

گفتار درمانی از طریق در آوردن ادای شیر

یکی از روش های نرمش صورت در ورزش یوگا درآوردن صورت ادای شیر در حال غرش است. اگر در گوگل عبارت Yoga lion را سرچ کنید تصاویر بسیاری در این باره خواهید دید که تمرین بسیار مناسبی برای تقویت عضلات صورت مخصوص زبان برای کودکان است.

گفتار درمانی در منزل از طریق خوراکی

تا بدین جا متوجه شدید که چندین روش برای گفتار درمانی کودکان دقیقا مرتبط با عضلات صورت و بدن آن هاست. پس یکی دیگر از این ورزش ها حرکت زبان بیرون از دهان می تواند باشد. حرکت شیر حرکت ساده برای این عمل است اما در این روش می خواهیم حرکت چرخشی زبان در خارج از دهان را نیز به کودک آموزش دهیم.

قطعا آموزش غیر مستقیم به کودک می تواند در همه جهات لذت بخشی بیشتری داشته باشد بخاطر همین بایستی برای جذب کودک در این روش از خوراکی های مورد علاقه اش استفاده کنیم.

خوراکی شیرین یا ترش مورد علاقه او را به دور لبانش بمالید و بگذارید با حرکت زبان آن ها را بخورد.

همانطوری که تداعی می کنید این روش از بهترین روش های گردنش زبان در دهان برای کودکان است.

گفتار درمانی در منزل از طریق نوشیدن مایعات از طریق نی

حتما برایتان پیش آمده که نوشیدن مایعات از طریق نی زمانی که مایعات دارای غلظت بیشتری باشد سخت است، گلو و زبان کودک را به راحتی می تواند درگیر کند.

پس در منزل نوشیدنی هایی درست کنید که غلظتی دارند که برای کودک چالشی هستند.

گفتار درمانی از طریق ایجاد محدودیت در دسترسی

این کار را با وسائلی انجام دهید که می دانید کودک به آن ها نیاز اساسی در طول روز دارد بخاطر همین کودک باید برای دسترسی به آن ها از شما درخواست کند. کودکان بیشتر برای چیزی که می خواهند تمایل دارند صحبت کنند.

تشویق کودک

تمام مراحل بالا تنها در زمانی قابل پیگیری و انجام مداوم از طرف کودک هستند که با هر پیشرفتی، از تلاش آن ها قدردانی شود و به کودک بیان شود که چقدر تلاش او ارزشمند است.

روش دوم گفتار درمانی کودکان در منزل

• تنظیم برنامه درمان در منزل
  • زمان خاصی در طول روز به عنوان زمان گفتار مشخص کنید. این زمان باید بدون هیچ مداخله خارجی ای به کار خود ادامه دهد.
  • برای بچه های بزرگتر برنامه ای تنظیم کنید. این کار را بطور معمول انجام دهید.
  • جلسات ابتدایی را بسیار کوتاه در نظر بگیرید تا کودک با روش درمانی سریع تر اخت بگیرد.
  • سعی کنید هر سری جلسه را در یک فضای متفاوت در منزل انجام دهید.
  • در صورتی که فرزند شما نمی خواهد در پروسه گفتار درمانی با شما همکاری کند، به او اجازه فرار ندهید. اگر در زمان و انرژی کم هستید، فقط فرزندتان به مدت زمان یک دقیقه در برنامه نگه دارید.
  • به کودکان توضیح بدهید امروز چه کارهایی انجام دادید و دلیل انجام هر کار شما چه بوده است.
• برنامه ریزی هر جلسه درمان را مهیا کنید
  • برای هر جلسه درمان یک قابلیت در نظر داشته باشید که کودک در انتهای جلسه به آن قابلیت دسترسی پیدا کند.
  • یک فعالیت برای هر جلسه انتخاب کنید که ما لیستی از فعالیت های مناسب را به شما پیشنهاد می کنیم. (فعالیت های هفتگی مناسب برای کودکان).
  • در انجام هر پروسه به کودکتان ۵ دقیقه زمان بدهید.
  • برای اتمام یک فعالیت به کودکتان پاداش جذابی بدهید.
• شروع جلسه
  • به کودکان خود تضیح دهید که قرار است در این جلسه چه کاری انجام دهید و دلیل آن چیست.
  • کودک باید بداند در این جلسه قرار است روی چه مسئله ای تمرکز کند.
  • به کودک بگویید قرار است چه کارهایی انجام دهد و برای اتمام یک فعالیت چه شروطی دارد.
  • زمان شروع هر فعالیت را مناسب در نظر بگیرید نه انقدر زیاد که کودک تلاشی برای سریع انجام دادن نکند و نه انقدر کم که به کودک استرس منتقل کند.
• جلسات در قالب آموزش های غیر مستقیم و جذاب همراه با بازی باشند
  • آموزش در قالب بازی
  • تکه ای میوه یا تنقلات در حین انجام درست یک فعالیت به او بدهید
  • در نسشتن موقع کار حالت یوگا داشته باشید
  • از بازی های گوشی و تب لت برای بهبود قابلیت ها استفاده کنید
  • اجازه بدید کودکانتان معلم شما باشند
  • کارهای آن ها را در گوشه کنار خانه پنهان کنید و اجازه بدید آن ها را پیدا کنند.
  • زمانی که در حال کار هستید می توانید از فایل های صوتی و ویدئوهای تصویری جذاب استفاده کنید.
  • زمانی که در حال فعالیت هستند از آن ها عکس بگیرید
  • کارهای آن ها را در اتاق های تاریک بچسبانید و بگذارید با چراغ قوه آن ها را پید اکنند.
  • خروجی فعالیت های آن ها را روی دیوار قرار داده و با دارت به وسط آن ها بزنید. بیشتر منظور فعالیت هایی هست که برای بازی با دارت انجام داده اید.
• مطمئن شوید باز می توانید کودکان خود را وارد بازی کنید
  • هر تلاش کوچکی از آن ها را ارج بنهید.
  • همیشه جلسات را با موفقیت کودکان به پایان برسانید.
  • اگر فعالیتی سخت است، برگردید یک فعالیت راحت تر را پیدا کنید و دوباره شروع کنید به انجام فعالیت جدید.
  • پیشرفت آن ها را بصورت تصویری بکشید و به آن ها نمایش دهید.

منبع: سایت زبان گفتار کودکان